กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ รายงานผ่าน สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ (สคต.) ไคโร ประเทศอียิปต์ว่า เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน 2568 ในระหว่างการหารือนอกรอบการประชุมสุดยอดผู้นำ G20 นายฝ่าม มิงห์ จิ๋ง (Pham Minh Chinh) นายกรัฐมนตรีเวียดนาม ได้แสดงท่าทีอย่างชัดเจนในการผลักดัน “การเปิดเจรจาความตกลงการค้าเสรี (FTA) ระหว่างเวียดนาม–อียิปต์” เพื่อวางยุทธศาสตร์ร่วมกันให้ทั้งสองประเทศเป็น “ประตูการค้า” เชื่อมโยงภูมิภาคสำคัญของโลก

ผู้นำเวียดนามระบุว่า เวียดนามสามารถทำหน้าที่เป็นฐานกระจายสินค้าของอียิปต์สู่เอเชีย ขณะที่อียิปต์สามารถเป็นประตูให้สินค้าจากเวียดนามเข้าสู่ แอฟริกาเหนือ แอฟริกาตอนใต้ ตะวันออกกลาง และยุโรป ผ่านเครือข่ายความตกลงการค้าเสรีที่อียิปต์มีอยู่เดิม เช่น COMESA, PAFTA และข้อตกลงการค้า อียิปต์–สหภาพยุโรป (Egypt–EU FTA)

เวียดนามเดินเกมรุก: ส่งเสริมวีซ่า ลงทุนเขตปลอดอากร และตั้งคณะกรรมาธิการร่วม

จากการหารือระหว่างนายกรัฐมนตรีเวียดนามและ นายมุสตาฟา มัดบูลี (Mostafa Madbouly) นายกรัฐมนตรีอียิปต์ ฝ่ายเวียดนามได้เสนอความร่วมมือเชิงลึกในหลายประเด็น ได้แก่

1. อำนวยความสะดวกด้านวีซ่าและการลงทุน

เวียดนามขอให้อียิปต์ “ปรับปรุงและเร่งรัดกระบวนการขอวีซ่า” โดยเฉพาะสำหรับนักลงทุน เพื่อเปิดทางให้บริษัทเวียดนามสามารถเข้ามาจัดตั้งกิจการในอียิปต์ได้คล่องตัวขึ้น

2. ใช้ประโยชน์จากเขตปลอดอากร (Free Zones) เป็นฐานการผลิต

เวียดนามผลักดันให้ภาคเอกชนเข้าไปตั้งโรงงานในเขตเศรษฐกิจพิเศษและเขตปลอดอากรของอียิปต์ เพื่อผลิตสินค้าแบบ “Made in Egypt” ซึ่งจะทำให้สินค้าที่ผลิตในอียิปต์ได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษีเมื่อนำไปส่งออกต่อยังภูมิภาคต่าง ๆ แบบปลอดภาษีทันที

3. จัดตั้งคณะกรรมาธิการร่วมระดับสูง และเร่งจับคู่ธุรกิจ

เวียดนามเสนอให้ตั้ง “High-Level Joint Commission” เพื่อผลักดันความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ การลงทุน และร่วมมือระหว่างภาคเอกชน (Business Partnerships) อย่างเป็นรูปธรรม

การลงทุนของเวียดนามในอียิปต์เริ่มขยายตัวอย่างมีนัยสำคัญ

ปัจจุบันมีหลายบริษัทเวียดนามที่เริ่มเข้ามาปักฐานในอียิปต์แล้ว ได้แก่

  • EUROPLAS – โรงงานพลาสติกในเมือง Sadat City และอยู่ระหว่างพิจารณาขยายลงทุนในเขตเศรษฐกิจคลองสุเอซ (SCZone)
  • Song Hong – บริษัทสิ่งทอที่ร่วมทุนกับ Giza Spinning and Weaving ตั้งโรงงานผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูปในเมืองอัสวาน
  • Vin Group – กลุ่มยักษ์ใหญ่จากเวียดนาม ที่แสดงความสนใจเข้ามาสำรวจโอกาสการลงทุนในอุตสาหกรรม ยานยนต์ไฟฟ้า (EV) ของอียิปต์

การลงทุนเหล่านี้สะท้อนว่าเวียดนามไม่ได้มองเพียงการส่งออกสินค้าแบบเดิม แต่กำลังใช้ “ยุทธศาสตร์ลงทุนตรง” (Direct Investment Strategy) เพื่อเปลี่ยนฐานการผลิตและลดต้นทุนภาษีอย่างเป็นระบบ

สคต.ไคโรเตือนชัด: ท่าทีเวียดนามคือ “สัญญาณอันตราย” ต่อผู้ส่งออกไทย

สคต.ไคโรให้ความเห็นว่า ความเคลื่อนไหวของเวียดนามครั้งนี้เป็น “สัญญาณเตือนสำคัญ” ต่อไทยในหลายมิติ เนื่องจากเวียดนามเป็นคู่แข่งโดยตรงของไทยในสินค้าหลักหลายรายการ โดยมีผลต่อไทยดังนี้:

1. เวียดนามเปลี่ยนจากผู้ส่งออก → ผู้ผลิตในอียิปต์ ทำให้ได้แต้มต่อภาษีทันที

ในขณะที่สินค้าไทยยังต้องเผชิญภาษีนำเข้าสูงในอียิปต์ สินค้าที่ผลิตในอียิปต์โดยบริษัทเวียดนามจะสามารถส่งออกต่อไปยังแอฟริกา–ตะวันออกกลาง–ยุโรป โดยใช้สิทธิ FTA ของอียิปต์ได้ทันที ทำให้ต้นทุนต่ำกว่าไทยอย่างมีนัยสำคัญ

2. อุตสาหกรรม “ซ้อนทับไทย” เสี่ยงเสียตลาดแบบตรงจุด

ยานยนต์ไฟฟ้า (EV)

การที่ Vin Group รุกตลาดอียิปต์ก่อน อาจทำให้เวียดนามสร้าง Brand Awareness และปักหลักฐานการผลิต EV ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ในขณะที่ไทยตั้งเป้าเป็น EV Hub แต่ยังขาดการรุกตลาดตะวันออกกลางและแอฟริกาแบบเชิงรุก

เม็ดพลาสติกและสิ่งทอ

EUROPLAS และ Song Hong ขยายการผลิตในอียิปต์ จะทำให้เวียดนามแข่งด้านราคากับไทยได้ดีกว่าเดิม เพราะสินค้าจะถูกส่งออกในรูป “สินค้าที่ผลิตในอียิปต์” ปลอดภาษี ขณะที่สินค้าส่งออกจากประเทศไทยยังเสียภาษีเต็ม

3. หากเวียดนามปิดดีล FTA กับอียิปต์ได้ก่อน ไทยอาจเสียส่วนแบ่งตลาดทันที

ไทยยังไม่มี FTA กับอียิปต์ หากเวียดนามได้ภาษีต่ำกว่าอย่างเป็นทางการก่อน สินค้าจากไทยในกลุ่มโภคภัณฑ์ อุปโภคบริโภค และอุตสาหกรรมหลัก จะเสียเปรียบด้านราคา และสุ่มเสี่ยงเสียตลาดในระยะสั้นถึงระยะกลาง

ข้อเสนอเชิงยุทธศาสตร์สำหรับไทย

สคต.ไคโรเสนอว่า ไทยควรเร่งสนับสนุนผู้ประกอบการ โดยเฉพาะอุตสาหกรรม ชิ้นส่วนยานยนต์ พลาสติก และอาหารแปรรูป ให้พิจารณาโมเดลการลงทุนเชิงรุกใน “เขตเศรษฐกิจพิเศษคลองสุเอซ (SCZone)” เช่นเดียวกับเวียดนาม เพื่อสร้างฐานผลิตและฐานส่งออกต่อไปยังภูมิภาคเป้าหมาย รวมถึงการสร้างความร่วมมือแบบ Joint Venture กับผู้ประกอบการท้องถิ่น เพื่อลดความเสี่ยงและเพิ่มความเข้าใจตลาด

สคต.ไคโรเน้นว่า หากไทยยังคงพึ่งรูปแบบการส่งออกแบบเดิม ขณะที่เวียดนามขยายกลยุทธ์การลงทุนพร้อมเจรจา FTA ไทยอาจเผชิญการแข่งขันที่รุนแรงขึ้นและสูญเสียส่วนแบ่งตลาดในอียิปต์และภูมิภาคโดยรวม